UPDATE 2014-09-05: this page is also available in English.

Het nieuwe CTIVD-toezichtsrapport (.pdf) inzake onderzoek door de AIVD op sociale media heeft een (openbare) bijlage met daarin een overzicht van de toetsingskaders voor de verschillende methoden die de AIVD toepast — denk daarbij aan het verwerven van de databases van webfora via hacking, menselijke bronnen en/of uitwisseling met internationale partners. Hier is een HTML-versie van dat overzicht, inclusief links naar de wetteksten:

Passief onderzoek op sociale media

Vereiste	Uitwerking
Grondslag	Artikelen 6 en 12 Wiv 2002
Definitie	Onderzoek op open bronnen
(Vorm)vereisten	– uitoefening voor een bepaald doel, slechts voor zover noodzakelijk (12)
	– behoorlijkheid, zorgvuldigheid, bron- of betrouwbaarheidsvermelding (12)
Begrenzing	– gegevens van derden slechts betrekken indien noodzakelijk (13)
	– meer dan geringe inbreuk op grondrechten, zoals de persoonlijke levenssfeer, onder meer te toetsen aan de intentie, de aard van de methoden en de opslag van gegevens
	– stelselmatig (target-)gericht onderzoek (20)
	– opereren onder dekmantel (21)

Observatie van personen op sociale media

Vereiste	Uitwerking
Grondslag	Artikel 20 Wiv 2002
Definitie	Persoonsgericht onderzoek dat naar duur, plaats, intensiteit, frequentie of hulpmiddelen als stelselmatig moet worden aangemerkt
Toestemming	Door teamhoofd
(Vorm)vereisten	– uitoefening voor een bepaald doel, slechts voor zover noodzakelijk (12)
	– behoorlijkheid, zorgvuldigheid, bron- of betrouwbaarheidsvermelding (12)
	– motivering (20)
	– verslaglegging (33)
	– gegevens van derden slechts betrekken indien noodzakelijk (13)
Begrenzing	– gegevens van derden slechts betrekken indien noodzakelijk (13)
	– noodzakelijkheid, proportionaliteit en subsidiariteit (18, 31, 32)

Actief onderzoek door agenten op sociale media

Vereiste	Uitwerking
Grondslag	Artikel 21 Wiv 2002
Definitie	Opereren met agenten op sociale media, eventueel met gebruik van dekmantel
Toestemming	Door directeur of unithoofd, verlenging door teamhoofd
(Vorm)vereisten	– uitoefening voor een bepaald doel, slechts voor zover noodzakelijk (12)
	– behoorlijkheid, zorgvuldigheid, bron- of betrouwbaarheidsvermelding (12)
	– motivering
	– verslaglegging (21, zesde lid, 33)
Begrenzing	– noodzakelijkheid, proportionaliteit en subsidiariteit (18, 31, 32)
	– verbod op instigatie: ‘Tallon-criterium’ (21, lid 4)
	– veiligheid van de agent (15)
	– strafbare feiten alleen met toestemming en instructie aanwezig is (21, lid 3)

Verwerving van gegevensverzamelingen van sociale media

Vereiste	Uitwerking
Grondslag	Artikelen 17, 21, 24, 59 Wiv 2002
Definitie	De verzameling van (gedeelten van) gegevensverzamelingen van sociale media
Toestemming	Afhankelijk van de bevoegdheid
(Vorm)vereisten	– uitoefening voor een bepaald doel, slechts voor zover noodzakelijk (12)
	– behoorlijkheid, zorgvuldigheid, bron- of betrouwbaarheidsvermelding (12)
	– motivering (21, 24)
	– verslaglegging (33)
Begrenzing	– gegevens van derden slechts betrekken indien noodzakelijk (13)
	– proportionaliteit en subsidiariteit (31, 32)
	– noodzakelijk voor de a- of d-taak, tenzij artikel 17 de grondslag vormt (18)

Ontsluiten en bewaren van gegevensverzamelingen van sociale media

Vereiste	Uitwerking
Grondslag	Artikelen 6 en 12 Wiv 2002
Definitie	Analyseren, ontsluiten, bewaren van de gegevens
(Vorm)vereisten	– uitoefening voor een bepaald doel, slechts voor zover noodzakelijk (12)
	– behoorlijkheid, zorgvuldigheid, bron- of betrouwbaarheidsvermelding (12)
	– beveiliging van gegevens, o.m. tegen onbevoegde verwerking (16)
	– autorisatiebeleid (16, 35)
Begrenzing	– verwijderen en vernietigen wanneer gegevens betekenis verliezen (43)
	– de Commissie heeft eerder aanbevolen om bij wet in bewaartermijnen te voorzien voor ruwe gegevens alsmede in een regeling voor de verwerking van metagegevens
	– gegevens van derden slechts betrekken indien noodzakelijk (13)
	– noodzakelijk voor de a- of d-taak, tenzij de gegevens op grond van artikel 17 zijn verworven (18)

Uitwisselen van gegevensverzamelingen van sociale media

Vereiste	Uitwerking
Grondslag	Artikelen 36 of 59 Wiv 2002
Definitie	Verstrekken van gegevensverzameling aan een buitenlandse dienst en/of ontvangen van gegevensverzameling van een buitenlandse dienst
Toestemming	Door teamhoofd of unithoofd (36) of minister (59)
(Vorm)vereisten	– uitoefening voor een bepaald doel, slechts voor zover noodzakelijk (12)
	– behoorlijkheid, zorgvuldigheid, bron- of betrouwbaarheidsvermelding (12)
	– aantekening bijhouden (42)
	– derdepartijregel (37)
Begrenzing	– noodzakelijk voor de eigen taak (36) of
	– in het belang dat de buitenlandse dienst behartigt (59)

(Persoons)gericht bevragen van gegevensverzamelingen van sociale media

Vereiste	Uitwerking
Grondslag	Artikelen 17, 21 en 59 Wiv 2002
Definitie	(Target)gericht zoeken in gegevensverzameling via menselijke bronnen of buitenlandse diensten
(Vorm)vereisten	– uitoefening voor een bepaald doel, slechts voor zover noodzakelijk (12)
	– behoorlijkheid, zorgvuldigheid, bron- of betrouwbaarheidsvermelding (12)
	– vastleggen instructie aan agent (21, zesde lid)
	– motiveren indien gelijk te stellen met artikel 28
Begrenzing	– proportionaliteit en subsidiariteit (31, 32)
	– noodzakelijk voor de a- of d-taak, tenzij artikel 17 de grondslag vormt (18)

Gerelateerde berichten:

• 2014-09-12: Artikel 17 Wiv2002: vrijwillige verstrekking van gegevens op verzoek van de AIVD (dit blog)
• 2014-09-04: Oversight report: Dutch intel agency AIVD acted unlawful regarding social media, webfora (dit blog)

EOF